Τί είναι ο νεογνικός έλεγχος ακοής?
Ο νεογνικός έλεγχος ακοής είναι μια διαδικασία στην οποία ελέγχεται η ακοή του νεογνού με ειδικές συσκευές τις πρώτες ημέρες μετά τη γέννησή του.
Η αντίδραση του νεογνού σε θορύβους είναι θετική αλλά δυστυχώς όχι επαρκές σημάδι ότι η ακοή είναι φυσιολογική.
Γιατί είναι σημαντικό να ελεγθεί η ακοή τόσο νωρίς?
Περίπου 3 με 4 παιδιά στα 1000 εμφανίχουν βαρηκοΐα ή κώφωση κατά τη γέννηση. Όσο νωρίτερα γίνει ο απαραίτητος έλεγχος, αλλά και η διάγνωση της βαρηκοΐας σε ένα παιδί, τόσο καλύτερα θα είναι τα μακροχρόνια αποτελέσματα της αποκατάστασής της.
Στα παιδιά, η μη έγκαιρη διάγνωση της απώλειας ακοής δημιουργεί προβλήματα στην επικοινωνία, στην ανάπτυξη του λόγου καθώς και στην ψυχονοητική εξέλιξη.
Είναι επώδυνη η εξέταση?
Όχι, η εξέταση είναι εντελώς ανώδυνη και πραγματοποιήται όταν το νεογνό κοιμάται ή είναι πολύ ήσυχο.
Δεν υπάρχει ιστορικό βαρηκοΐας στην οικογένεια. Πρέπει να ελεγθεί το παιδί μου?
Ναι, τα περισσότερα νεογνά με βαρηκοΐα έχουν γονείς με φυσιολογική ακοή.
Πως γίνεται ο έλεγχος ακοής?
Η αντικειμενική ακοομετρία περιλαμβάνει της ακόλουθες εξετάσεις:
- Μετρήσεις ακουστικής αντίστασης (τυμπανόγραμμα & ακουστικά αντανακλαστικά)
- Παροδικές Προκλητές Ωτοακουστικές Εκπομπές (TEOAE)
- Ακουστικά Προκλητά Δυναμικά Εγκεφαλικού Στελέχους (ABR)
- Ακουστικά Προκλητά Δυναμικά Σταθερούς Ερεθίσματος (ASSR)
Τυμπανομετρία
Η τυμπανομετρία είναι μία εξέταση που ελέγχει την κινητικότητα του τυμπανο-οσταριώδους συστήματος. Ο ιατρός μπορεί να αξιολογήσει παθήσεις όπως υγρό στο μέσο αυτί, δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας ή έλεγχος της ακεραιότητας της τυμπανικής μεμβράνης (αν υπάρχει διάτρηση ή όχι). Είναι απολύτως ανώδυνη, ακίνδυνη και γρήγορη εξέταση. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης το παιδί βρίσκεται στην αγκαλιά του γονέα και τοποθετούμε τον ανιχνευτήρα (probe) με την θηλή στην είσοδο του έξω ακουστικού πόρου. Ακολουθεί η ίδια εξέταση στο άλλο αυτί. Το αποτέλεσμα της εξέτασης εκτυπώνεται ως γράφημα – το τυμπανόγραμμα.
Μέτρηση ακουστικών αντανακλαστικών
Μετά την τυμπανομετρία γίνεται η εξέταση των ακουστικών αντανακλαστικών, πρώτα του ομόπλευρου και μετά του ετερόπλευρου. Η μέτρηση των αντανακλαστικών είναι μία εξέταση που συμβάλλει στη διάγνωση των παθήσεων του μέσου αυτιού αλλά και των κοχλιακών και οπισθοκοχλιακών βλαβών. Είναι απολύτως ανώδυνη και ακίνδυνη εξέταση και η διάρκειά της δεν ξεπερνά τα δύο λεπτά. Γίνεται με ανάλογο τρόπο όπως η τυμπανομετρία.
Παροδικές Προκλητές Ωτοακουστικές Εκπομπές (TEOAE)
Οι ωτοακουστικές εκπομπές (OAEs) είναι ήχοι που παράγονται από τον κοχλία και λαμβάνονται με ειδική συσκευή καταγραφής – ανάλυσης.
Οι παροδικές προκλητές ωτοακουστικές εκπομπές παράγονται όταν χορηγείται ηχητικό ερέθισμα, με ευρύ φάσμα συχνοτήτων (clik). Η εξέταση αυτή χρησιμοποιείται για τον προληπτικό έλεγχο της ακοής των νεογνών, στη διαφορική διάγνωση της νευροαισθητήριας βαρηκοΐας, στον έλεγχο της κοχλιακής λειτουργιάς από βλαπτική δράση ωτοτοξικών φαρμάκων κ.α.
Πρόκειται για ανώδυνη και ασφαλή εξέταση. Ενώ το παιδί βρίσκεται στην αγκαλιά του γονέα, τοποθετούμε ένα ακουστικό με βύσμα στην είσοδο του αυτιού και στέλνει έναν ήχο, ενώ παράλληλα καταγράφονται οι ωτοακουστικές εκπομπές του κοχλία. Η εξέταση σπάνια διαρκεί πάνω από 5 λεπτά, καθώς απαιτεί ησυχία από το παιδί και το εξωτερικό περιβάλλον. Σε παιδιά ηλικίας μικρότερης των 6 μηνών, είναι προτιμότερο το παιδί να βρίσκεται σε κατάσταση ύπνου, γι’ αυτό συνιστάται στους γονείς να το ταΐσουν λίγο πριν την εξέταση. Σε μη συνεργαζόμενα παιδιά η εξέταση επαναλαμβάνεται υπό καθεστώς μέθης ή γενικής νάρκωσης, παρουσία αναισθησιολόγου.
Παροδικές Προκλητές Ωτοακουστικές Εκπομπές (TEOAE)
Ακουστικά Προκλητά Δυναμικά (ABR)
Η εξέταση των ακουστικών προκλητών δυναμικών του στελέχους ελέγχει τα τμήματα του νευρικού συστήματος που είναι υπεύθυνα για την ακοή. Πρόκειται για εξέταση εκλογής για τη διάγνωση της παιδικής βαρηκοΐας. Αν το παιδί έχει παθολογικό αποτέλεσμα στον προληπτικό έλεγχο της ακοής, ή υπάρχει υποψία βαρηκοΐας και οι ωτοακουστικές εκπομπές είναι παθολογικές, τότε το αποτέλεσμα θα πρέπει να επιβεβαιωθεί με τα ακουστικά προκλητά δυναμικά στελέχους. Το τεστ καταγράφει τις αντιδράσεις της ακουστικής οδού όταν ήχοι σε μορφή κλικ ή μπιπ, διαφόρων εντάσεων και συχνοτήτων, στέλνονται στο αυτί. Συνήθως γίνεται με νάρκωση, παρουσία αναισθησιολόγου και σε καθεστώς ησυχίας. Για την εξέταση τοποθετούνται στο κεφάλι και μπροστά από τα αυτιά του παιδιού 4 αυτοκόλλητα καλώδια που ονομάζονται ηλεκτρόδια και συνδέονται με ηλεκτρονικό υπολογιστή. Στη συνέχεια, με τη χρήση ακουστικών, στέλνονται ήχοι σε μορφή κλικ στα αυτιά του παιδιού και το αποτέλεσμα αποθηκεύεται στον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η διάρκεια της εξέτασης είναι περίπου μια ώρα.
Ακουστικά Προκλητά Δυναμικά (ABR)
Ακουστικά Προκλητά Δυναμικά Συνεχούς Ερεθίσματος (ASSR)
Τα ASSR είναι στην ουσία μια εξέταση με τα ίδια χαρακτηριστικά με τα ABR, με τη διαφορά ότι δίνουν ένα διαφορετικό αποτέλεσμα (κυματομορφή) για την κάθε εξεταζόμενη συχνότητα. Οι συχνότητες που συνήθως εξετάζονται είναι οι βασικές συχνότητες της κλασικής ακουομετρίας, δηλ. τα 500, 1000, 2000, και 4000 Hz. Με αυτό τον τρόπο παράγεται ένα διάγραμμα το οποίο προσεγγίζει κατά πολύ το τονικό ακουόγραμμα.
Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας
Το πρόγραμμα που συνιστάται απο τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για τον καθολικό νεογνικό έλεγχο ακοής θα πρέπει να ολοκληρώνεται σε όλα τα βρέφη μέχρι την ηλικία των τριών μηνών και να τίθεται σε θεραπευτική παρέμβαση έως την ηλικία των έξι μηνών.